Wat is webhosting en hoe werkt het?

Door /





Wat is webhosting en hoe werkt het? — AllesOverHosting


Wat is webhosting en hoe werkt het?

Webhosting is de dienst die jouw website, applicatie of e-mail online toegankelijk maakt. Simpel gezegd: jouw bestanden, database en instellingen draaien op een server die 24/7 verbonden is met internet zodat bezoekers jouw site kunnen bereiken via een domeinnaam.

In dit artikel leggen we concreet uit welke onderdelen erbij horen, welke typen hosting er zijn, en geven we stap-voor-stap instructies en testcommando’s zodat je direct kunt handelen — of je nu ondernemer of particulier bent.

De basis: waaruit bestaat webhosting?

  • Server: fysieke of virtuele machine met CPU, RAM, opslag en netwerk.
  • Bestanden en database: HTML, PHP, afbeeldingen, en MySQL/PostgreSQL.
  • Domein & DNS: gebruikers typen jouw domein, DNS vertaalt dat naar het IP-adres van de server.
  • Webserver software: Nginx, Apache of een app-server die HTTP-verzoeken afhandelt.
  • Security & backups: SSL-certificaten, firewall, updates en dagelijkse backups.
  • Monitoring & performance: uptime checks, laadtijdmetingen en caching.

Verschillende hostingtypes en wanneer je ze kiest

  • Shared hosting — goedkoop, geschikt voor statische sites en kleine zakelijke sites. Beperkte resources en minder controle.
  • VPS (Virtual Private Server) — goede balans: root-toegang, schaalbare resources, geschikt voor groeiende bedrijven en kleine webshops.
  • Dedicated server — volledige hardware voor zware toepassingen, hoge kosten en beheerlast.
  • Cloud hosting — schaalbaar, betaald naar gebruik, ideaal voor variabele belasting (bijv. e-commerce bij campagnes).
  • Managed hosting — provider regelt updates, security en backups; handig als je geen systeembeheerder hebt.

Concrete tip: welke hosting kies je in 3 stappen

  1. Bepaal traffic en resources: verwacht aantal bezoekers per dag, RAM en opslag. (Bij twijfel: VPS 2–4 GB RAM als start.)
  2. Beslis beheer vs kosten: wil je zelf root-toegang (VPS) of volledig ontzorgd (managed)?
  3. Test later opschalings-mogelijkheid: kies een provider met eenvoudige upgrade naar meer CPU/RAM of auto-scaling.

Domeinregistratie en DNS: stappen en testcommando’s

Registreer je domein bij een registrar en wijs de DNS-records naar je hostingprovider. Belangrijke records: A (IPv4), AAAA (IPv6), CNAME, MX (e-mail) en TXT (SPF, DKIM).

Stap-voor-stap: domein koppelen aan je host

  1. Registreer domein bij een betrouwbare registrar.
  2. Vraag het IP-adres van je host (A-record) of nameservers.
  3. Log in bij je registrar en pas A-record of nameservers aan.
  4. Wacht op DNS-propagatie (meestal binnen 5–60 minuten, maximaal 48 uur).
  5. Test met: 
    dig +short jouwdomein.nl A

    en 

    nslookup jouwdomein.nl

Hoe een website daadwerkelijk online komt: uploaden en configureren

Bestanden upload je via FTP/SFTP, Git of rsync. Voor dynamische sites koppel je een database en configureer je de webserver (Nginx/Apache) en PHP/FPM.

Actiegericht: upload en snelle livegang (VPS of shared)

  1. Maak SFTP-account of SSH-key aan bij je host.
  2. Upload bestanden met SFTP of rsync: 
    rsync -avz --delete ./public/ user@server:/var/www/jouwdomein
  3. Maak database en gebruiker aan (voorbeeld MySQL): 
    mysql -u root -p
CREATE DATABASE site_db;
CREATE USER 'site_user'@'localhost' IDENTIFIED BY 'sterkwachtwoord';
GRANT ALL PRIVILEGES ON site_db.* TO 'site_user'@'localhost';
FLUSH PRIVILEGES;
  4. Configureer virtual host voor Nginx of Apache en herstart: 
    sudo systemctl reload nginx

Beveiliging: concrete maatregelen en tests

Beveiliging is geen optie. Voer basis hardening uit en test.

Stap-voor-stap beveiligingscheck

  1. Installeer SSL gratis met Let’s Encrypt: 
    sudo apt install certbot python3-certbot-nginx
sudo certbot --nginx -d jouwdomein.nl -d www.jouwdomein.nl
  2. Activeer firewall: 
    sudo ufw allow OpenSSH
sudo ufw allow 'Nginx Full'
sudo ufw enable
  3. Zet automatische updates aan (Ubuntu): 
    sudo apt install unattended-upgrades
sudo dpkg-reconfigure --priority=low unattended-upgrades
  4. Beperk SSH: schakel root-login uit en gebruik keys: 
    /etc/ssh/sshd_config
PermitRootLogin no
PasswordAuthentication no

    en herstart sshd.

  5. Test SSL en headers: gebruik SSL Labs (online) of 
    curl -I https://jouwdomein.nl

    controleer HSTS, CSP en secure cookies.

Performance-optimalisatie: meet en verbeter

Meet eerst, verander pas daarna. Gebruik GTmetrix, Google Lighthouse en server-side tools.

Praktische performance-stappen

  1. Activeer server-side caching (Varnish of Nginx fastcgi_cache) of PHP-opcache.
  2. Gebruik een CDN (Cloudflare, Fastly) voor assets: configureer DNS en stel cachingregels in.
  3. Compressie en header optimalisatie: schakel gzip of Brotli in en voeg cache-control headers toe. Voor Nginx: 
    gzip on;
gzip_types text/css application/javascript application/json image/svg+xml;
  4. Update PHP naar een recente versie (bijv. 8.1 of 8.2) voor betere performance en veiligheidsupdates.
  5. Meet laadtijd vanaf verschillende locaties (curl, traceroute) en gebruik Lighthouse: 
    lighthouse https://jouwdomein.nl --output html --output-path report.html

Backups en disaster recovery: testbare routine

Backups zijn pas betrouwbaar als je regelmatig een restore test. Automatiseer en bewaar offsite kopieën.

Concrete backup-stappen (VPS)

  1. Maak een dagelijkse dump van database en sync van www-directory: 
    mysqldump -u site_user -p site_db | gzip > /backups/site_db_$(date +%F).sql.gz
rsync -a /var/www/jouwdomein/ /backups/www/
  2. Verplaats backups naar externe opslag (S3/Backblaze): gebruik rclone of awscli.
  3. Test restore maandelijks: pak een backup terug op een staging-server en controleer functionaliteit.

Monitoring en SLA: wat je moet meten

  • Uptime (99.9% of hoger voor commerciële projecten).
  • Respons tijden (TTFB, first contentful paint).
  • Foutpercentages (5xx errors).
  • Resource gebruik (CPU, RAM, disk IO).

Monitoring quickstart

  1. Activeer provider-uptime check of gebruik UptimeRobot/StatusCake.
  2. Installeer server-agent (Prometheus node_exporter of Datadog) en stel alerts in bij hoge load of disk usage.
  3. Implementeer log-aggregatie (ELK of Grafana Loki) voor snelle foutenanalyse.

Migratiechecklist: veilig verhuizen naar nieuwe hosting

  1. Maak volledige backup van bestanden + database.
  2. Maak staging-omgeving op nieuwe host en test site zonder DNS-wijziging.
  3. Als alles werkt: wijzig DNS TTL naar laag (300s) 24 uur van tevoren, wijzig A-records en monitor propagatie.
  4. Controleer e-mailflow en MX-records; test verzenden/ontvangen.
  5. Houd oude hosting aan als fallback tot DNS-propagatie afgerond is en backups succesvol zijn.

Laatste praktische tip — direct toepasbare check

Voer nu deze 5-minuten check uit voor jouw site:

  1. Ping en DNS: 
    dig +short jouwdomein.nl A
ping -c 3 jouwdomein.nl
  2. HTTP-headers en SSL: 
    curl -I https://jouwdomein.nl

    controleer status 200 en HSTS/secure cookies.

  3. Laadtijd test: 
    curl -s -w "time_total: %{time_total}\n" -o /dev/null https://jouwdomein.nl
  4. Databaseconnectie (indien toegankelijk): log in en voer eenvoudige query uit.
  5. Backup check: verifieer dat de laatste backup niet ouder is dan 24 uur en test restore op staging.


Scroll naar boven